W ciągu pierwszych dwóch lat funkcjonowania programu dopłat do budowy domów energooszczędnych dofinansowanie otrzymało 137 beneficjentów. Całkowity budżet zarezerwowany na częściową spłatę kredytów hipotecznych osób spełniających warunki programowe, określone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wynosi 300 mln zł, czyli tyle, ile powinno umożliwić realizację ok. 12 tys. domów jednorodzinnych i mieszkań: prywatnych oraz wybudowanych w inwestycjach deweloperskich. Na lata 2013-2015 przewidziano pulę środków w wysokości 100 mln zł – a w praktyce nie udało się wykorzystać nawet połowy tej kwoty. Liczba przedsięwzięć w segmencie budownictwa energooszczędnego zrealizowanych przy wsparciu NFOŚiGW świadczy o raczej nikłym zainteresowaniu programem. Wyniki sondy przeprowadzonej za pośrednictwem portalu KRN.pl wykluczają tezę, że to właśnie niechęć Polaków do inwestowania w ekologiczne rozwiązania jest przyczyną słabego napływu wniosków o dopłaty. Na pytanie „Czy wiedząc o możliwości uzyskania dofinansowania, zdecydowałbyś się na budowę domu energooszczędnego?” aż 89,1 proc. ankietowanych odpowiedziało pozytywnie. Z takiego rozwiązania nie skorzystałoby tylko 6,2 proc. badanych (pozostali określili swoje stanowisko jako niejednoznaczne). Sugerując się opinią czytelników portalu KRN.pl, należy zwrócić uwagę, że zapotrzebowanie na finansową formę wsparcia budownictwa energooszczędnego jest bardzo duże, ale w żaden sposób nie przekłada się na liczbę beneficjentów programu NFOŚiGW. Problem jest istotny, ponieważ od 2021 r. wszystkie nowo powstające budynki na terenie Unii Europejskiej mają spełniać standardy energetyczne wyszczególnione w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady z 19 maja 2010 r., dotyczącej charakterystyki energetycznej, co oznacza konieczność zminimalizowania poziomu zużycia energii w tych obiektach.
Program NFOŚiGW jest pierwszym narzędziem ułatwiającym Polakom wznoszenie domów jednorodzinnych czy zakup mieszkania lub domu w ramach inwestycji deweloperskich o niskim zużyciu energii. Wdrażanie systemu dopłat potrwa do 2018 r., a wypłacanie środków zakończy się 31 grudnia 2022 r. W celu poprawy funkcjonowania programu zarząd NFOŚiGW zdecydował się na nowelizację kryteriów przyznawania dofinansowania. Nowe zasady weszły w życie 5 grudnia br. W ramach nowelizacji programu złagodzono wymagania techniczne, które musi spełniać budynek, aby stanowić dla beneficjenta programu podstawę do wnioskowania o częściowy zwrot kosztów kredytu hipotecznego. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zrezygnował również z nakładania na wnioskodawców niektórych zobowiązań formalnych. Z regulaminu wykreślono zapis dotyczący dołączania do wniosku takich dokumentów, jak projekt budowlany oraz świadectwo charakterystyki energetycznej budynku. Aby ułatwić inwestorom spełnienie wszystkich warunków, część bezwzględnych kryteriów regulaminu została zastąpiona bardziej elastycznymi „zaleceniami”. Wprowadzone zmiany mają zwiększyć dostępność rządowego wsparcia, której niski poziom do tej pory był głównym zarzutem formułowanym w stronę twórców programu.
Osiągnięcie standardu energetycznego NF15 i NF40 stało się łatwiejsze, przede wszystkim dzięki obniżeniu wskaźników i zagwarantowaniu większej swobody w zakresie ich doboru w projekcie budowlanym.
Co się nie zmieni
Nowelizacja nie zakłada zmiany regulaminu wypłacania dofinansowania. Dopłaty będą przekazywane beneficjentom po zakończeniu budowy oraz przedstawieniu potwierdzenia oczekiwanego poziomu energooszczędności budynku. Tak jak dotychczas kwota wsparcia zostanie przekazana bezpośrednio na konto kredytowe właściciela nieruchomości, by obniżyć wysokość jego zadłużenia wobec banku. W tym celu NFOŚiGW nawiązał współpracę z wybranymi instytucjami. Aktualna lista banków uczestniczących w programie znajduje się na stronie internetowej Funduszu. Są to: Bank Ochrony Środowiska SA., Bank Polskiej Spółdzielczości SA., Deutsche Bank PBC SA., SGB-Bank SA. oraz Bank Zachodni WBK S.A.
Aby starać się o środki związane z budową domu jednorodzinnego osoby prywatne muszą dysponować prawem własności działek, na których planują wzniesienie obiektów. Z kolei jeśli beneficjentem programu jest nabywca mieszkania lub domu w inwestycji wielorodzinnej (przygotowanej przez dewelopera lub spółdzielnię mieszkaniową) powinien posiadać uprawnienie do przeniesienia na swoją rzecz własności lokalu, który będzie przedmiotem dofinansowania.
Program obejmuje tylko te inwestycje, które nie zostały zrealizowane przed dniem podpisania umowy kredytowej z bankiem. W przypadku zakupu nieruchomości od dewelopera lub spółdzielni mieszkaniowej zakończenie przedsięwzięcia oznacza moment sporządzenia aktu notarialnego dla domu lub mieszkania z rynku pierwotnego. Jak czytamy w regulaminie programu, tak rozumiane zakończenie inwestycji nie może nastąpić:
- dla przedsięwzięć dotyczących zakupu nowego domu jednorodzinnego – przed dniem uzyskania przez dewelopera prawomocnego pozwolenia na użytkowanie lub dniem upływu terminu do zgłoszenia przez właściwy organ sprzeciwu do zawiadomienia złożonego przez dewelopera o zakończeniu budowy.
- dla przedsięwzięć dotyczących zakupu lokalu mieszkalnego w nowym budynku mieszkalnym wielorodzinnym – przed dniem uzyskania przez dewelopera prawomocnego pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalnego wielorodzinnego.
Jak obliczą wysokość dofinansowania
Do obliczania wartości przyznawanego dofinansowania NFOŚiGW wykorzysta tzw. wskaźnik rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco). Ocenie będą podlegać także takie właściwości budynku, jak m.in. sprawność instalacji grzewczej i przygotowania wody użytkowej. Warto zaznaczyć, że dopłaty pokrywają również koszty weryfikacji projektu budowlanego i potwierdzenia osiągniętego standardu energetycznego.
Nowelizacja programu zakłada, że banki rozpoczną nabór wniosków o kredyt z dofinansowaniem nie później niż 1 stycznia 2016 r.
wszystkie artykuły
