Czym są stopy procentowe?
Stopy procentowe określają cenę, jaką należy zapłacić za pożyczenie pieniędzy. Są ustalane odgórnie – w Polsce decyzje w tej sprawie podejmuje Rada Polityki Pieniężnej, działająca przy Narodowym Banku Polskim.
Ich podstawowym zadaniem jest kształtowanie polityki monetarnej. Stopy procentowe wpływają na inflację (bani centralne zwykle podnoszą stopy procentowe, aby ograniczyć wzrost inflacji) i stabilność gospodarki. Z punktu widzenia konsumenta najważniejsze są dwie rzeczy:
- wysokość głównej stopy referencyjnej, która wpływa na oprocentowanie kredytów i lokat;
- dynamika zmian stóp, czyli jak często i jak mocno są podnoszone lub obniżane.
Choć to zagadnienia makroekonomiczne, odgrywają ogromną rolę w codziennym życiu – szczególnie tych, którzy mają kredyty hipoteczne lub planują zakup nieruchomości.
Stopy procentowe a koszty kredytów
Stopy procentowe mają bezpośredni wpływ na koszt kredytów. Wystarczy zastanowić się, jak działa kredyt hipoteczny – bank nalicza odsetki od pożyczonej kwoty, a ich wysokość zależy od jego marży oraz właśnie od stóp procentowych.
Gdy stopy rosną:
- rata kredytu rośnie, bo bank nalicza wyższe odsetki;
- zdolność kredytowa maleje – możesz pożyczyć mniej, bo większa część Twojego dochodu idzie na spłatę odsetek;
- kredyt staje się mniej dostępny, zwłaszcza dla osób o niższych dochodach.
Natomiast gdy stopy maleją, jest odwrotnie:
- raty maleją, bo spada oprocentowanie;
- łatwiej uzyskać kredyt – bank chętniej go przyznaje, a miesięczne obciążenie jest mniejsze;
- rosną możliwości zakupowe – możesz pozwolić sobie na droższe mieszkanie.
W praktyce, każda zmiana stóp procentowych bezpośrednio przekłada się na finanse kredytobiorcy. Różnica 1 punktu procentowego przy kredycie na 400 tys. zł może oznaczać nawet kilkaset złotych różnicy w miesięcznej racie.
Stopy procentowe a ceny nieruchomości
Zmiany stóp procentowych wpływają jednak nie tylko na kredyty, ale pośrednio także na ceny mieszkań.
Jak to działa?
- Gdy stopy są niskie, kredyt jest tani. Więcej osób decyduje się na zakup mieszkania, co zwiększa popyt.
- Większy popyt to wyższe ceny. Sprzedający mogą żądać więcej, bo kupujących nie brakuje.
- Przy wysokich stopach procentowych sytuacja się odwraca – kredyty drożeją, popyt maleje, a ceny na rynku nieruchomości zaczynają się stabilizować, a czasami nawet spadają.
To właśnie dlatego rekordowo niskie stopy procentowe po 2020 roku przyczyniły się do gwałtownego wzrostu cen mieszkań. Gdy natomiast kilka lat później RPP zaczęła podnosić stopy, rynek złapał zadyszkę, a dynamika cen zaczęła hamować.
Stopy procentowe a koniunktura na rynku nieruchomości
Rynek nieruchomości to nie tylko kupujący i sprzedający, ale też deweloperzy, inwestorzy i instytucje finansowe. Zmiany stóp procentowych wpływają na wszystkich graczy.
Gdy stopy są niskie:
- następuje rozkwit inwestycji deweloperskich – tańsze finansowanie zachęca do budowania;
- dochodzi do wzrostu popytu na mieszkania inwestycyjne – niskie oprocentowanie lokat sprawia, że kapitał płynie na rynek nieruchomości.
Gdy natomiast stopy są wysokie:
- inwestycje wyhamowują – droższe kredyty ograniczają nowe budowy;
- popyt inwestycyjny spada – nieruchomości przestają być tak atrakcyjne jak wcześniej;
- ostrożność kupujących rośnie – częściej kalkulują koszty, odkładają decyzję o zakupie.
To właśnie przez te mechanizmy rynek nieruchomości często traktowany jest jako barometr nastrojów gospodarczych.
Planujesz zakup nieruchomości? Zwróć uwagę na stopy procentowe!
Teraz już wiesz, jak ważne są stopy procentowe dla ryku nieruchomości. Jeżeli planujesz zakup, szczególnie na kredyt, warto śledzić decyzje RPP oraz wskaźniki finansowe. Pamiętaj również, że stopy procentowe wpływają na Ciebie także już podczasspłaty kredytu – jeżeli zostaną podniesione, Twoja rata wzrośnie. Weź to pod uwagę przy planowaniu zobowiązania – ważne aby nie zadłużać się „pod korek”, aby uniknąć sytuacji, w której spłata stanie się zbyt dużym obciążeniem. Warto wykorzystać narzędzia takie jak Analizator Kredytowy BIK – pozwala on obliczyć zdolność kredytową i ostrzega przed nadmiernym zadłużeniem.
Na zlecenie Biura Informacji Kredytowej