Z końcem roku 2012, u schyłku funkcjonowania programu Rodzina na Swoim, pojawiły się głosy wieszczące spore problemy ze sprzedażą mieszkań, zwłaszcza tych z rynku pierwotnego, budowanych przez firmy deweloperskie. Pierwszy kwartał 2013 miał być najgorszy od wielu lat, a zapowiadany program Mieszkanie dla Młodych – wybawieniem zarówno dIa klientów, jak i firm.
W I kwartale 2013 lepiej niż w 2012
Wyniki sprzedażowe – zwłaszcza deweloperów notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych – przekonują, że nie taki rynek straszny, jak go malowano. W największych firmach rok 2012 był nieco gorszy pod względem liczby sprzedanych lokali, w porównaniu z 2011, jednak kluczowe podmioty deweloperskie utrzymały dynamikę sprzedaży. Branża szczególnie obawiała się zakończenia programu Rodzina na Swoim, spodziewając się zdecydowanie mniejszego zainteresowania zakupem własnego M i wiążącego się z tym ograniczenia liczby transakcji. Tymczasem spływające z firm deweloperskich informacje nie potwierdzają tego. Ceny ofertowe i transakcyjne w 2012 r. nieco się obniżyły, co wpłynęło na fakt, że w pierwszym kwartale 2013 r. część deweloperów ogłosiła wyższy poziom sprzedaży w porównaniu z analogicznym okresem minionego roku. Koniec Rodziny na Swoim miał zahamować popyt. Tak się jednak nie stało. Klienci korzystają z nieco niższych cen i nadal chętnie kupują mieszkania.
Rodzina na Swoim nie tak istotna – większość kredytów bez dopłat
Kredyty w ramach programu „RnS” stanowiły jedynie część transakcji na całym rynku. W raporcie Związku Banków Polskich AMRON-SARFiN za ostatni kwartał 2012 r. podano, że w całym poprzednim roku udzielono łącznie 196 557 kredytów. Natomiast – jak czytamy w raporcie Banku Gospodarstwa Krajowego, operatora kredytów Rodzina na Swoim: w 2012 roku udzielono łącznie 45 792 z dopłatą w ramach „RnS” (w tym 15 070 z nich dotyczyło rynku pierwotnego, pozostała część to rynek wtórny i budowa domów) .
Odpowiedź na pytanie o obawy związane z zakończeniem programu nasuwa się zatem sama. Kredyt Rodzina na Swoim, choć popularny, szczególnie w ostatnim kwartale ub. r., nie wpływał w ogólnej skali na załamanie naturalnych mechanizmów rynkowych. Wiele lokali nie spełniało w całym okresie trwania programu Rodziny na Swoim minimalnych progów ustalanych przez ustawodawcę. Mieszkania te nie podlegały procesowi pobudzania popytu dopłatami, a jednak były sprzedawane.
Mieszkanie dla Młodych odniesie sukces?
Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zapowiedziało wprowadzenie programu Mieszkanie dla Młodych od początku 2014 r. Wobec pozytywnych danych dotyczących popytu w I kw. 2013 r., program nie jest już jednak traktowany jako kryterium szans i konieczność dla branży. Choć rynek deweloperski niewątpliwie czeka na nowy program pomagający Polakom w zakupie własnego M, na tę chwilę za dużo jest niewiadomych, by oceniać, czy propozycja spełni oczekiwania – mówi Edward Laufer, prezes zarządu giełdowej spółki Vantage Development SA. Niewiadomych jest kilka: termin wejścia w życie, minima dla konkretnych ośrodków ustalane przez wojewodów. Zamiast analizować program, na obecnym etapie skupiłbym się bardziej na powolnym, ale konsekwentnym procesie wychodzenia ze spowolnienia gospodarczego. Z zadowoleniem przyjmujemy kolejne posunięcia instytucji, których decyzje mają wpływ na rynek deweloperski po stronie klientów: obniżenie stóp procentowych czy łagodzenie polityki udzielania kredytów – dodaje Edward Laufer.
Ceny się stabilizują, przemyślane inwestycje się sprzedają
Powodzenie Mieszkania dla Młodych zależeć będzie od hipotetycznych na tę chwilę parametrów. Wiadomo jedynie, że państwo jednorazowo dopłaci klientom 10 proc. wartości kredytu. Nieznane są jednak limity dopłat, ani nawet ich propozycje. Obecnie ceny nieruchomości weszły w fazę stabilizacji, a nadpodaż w największych miastach, według raportu NBP za IV kw. 2012 roku, będzie się stale zmniejszać ze względu na mniejszą liczbę wydanych pozwoleń i rozpoczętych budów. Rynek znacznie się nie zmienił. Najlepsze lokale wciąż kupowane są na początkowym etapie inwestycji. Klienci podejmują decyzje zakupowe, ponieważ ceny są nieco niższe, a deweloperzy dodatkowo stosują liczne promocje, np. we wrocławskich inwestycjach Vantage Development klient otrzymywał miejsce postojowe w cenie mieszkania.
wszystkie artykuły
