Polski rynek kredytów w ogonie Europy

W Polsce około trzy na cztery nieruchomości są obecnie kupowane z wykorzystaniem kredytu hipotecznego. Ten rynek jest jednak w kraju relatywnie młody. Warto bowiem zauważyć, że zgodnie z danymi EMF (European Mortgage Federation) dług hipoteczny odpowiada jedynie 18 proc. krajowego PKB. Średnio w Europie jest to przeszło 51 proc. Rekordzistami są Dania i Holandia, gdzie stosunek zadłużenia hipotecznego do PKB przekroczył 100 proc.

W starych krajach Unii większość mieszkań obciążona

Dane te potwierdzają statystyki Eurostat o liczbie mieszkań obciążonych kredytem. Zgodnie z nimi w Danii, Szwecji, Islandii i Holandii ponad trzy na cztery nieruchomości zabezpieczają dług hipoteczny, co jest najwyższym wynikiem w Europie. Należy ponadto zauważyć, że najlepiej rozwinięty rynek kredytów charakteryzuje kraje „starej unii”. Przeciętnie 46,6 proc. nieruchomości ma tam obciążoną hipotekę, podczas gdy w nowych krajach unii jest to 9,4 proc. Trudno jednak te wyniki porównywać, gdyż w krajach przyjętych do wspólnoty w ostatnich latach rynek kredytu hipotecznego jest przeważnie młody.

Najmniej kredytów w Rumunii, Słowacji i Polsce

Najsłabiej rozwinięty rynek kredytów hipotecznych znajduje się w Rumunii. Jedynie jedna nieruchomość na 100 jest tam obciążona. Kolejnymi krajami są Słowacja, Polska, Słowenia i Litwa. W krajach tych nieruchomości zabezpieczające kredyt hipoteczny stanowią od 8 do 10 proc. ogólnej ich liczby.

Rodzimy rynek hipoteczny w ogonie Europy

Polski rynek kredytów jest więc jednym z najgorzej rozwiniętych w Europie. Należy bowiem zauważyć, że Polska zajmuje 26. z 28 miejsc wśród badanych krajów pod względem popularności kredytów hipotecznych. W Polsce tylko 8,3 proc. nieruchomości jest obciążonych kredytem hipotecznym. Nawet w nowych krajach Unii Europejskiej średni wynik na poziomie 9,4 proc. wskazuje na lepiej rozwinięty rynek hipoteczny. Ponadto rodzimy rynek hipoteczny jest blisko sześciokrotnie mniejszy niż w krajach „starej unii”.

Z drugiej strony należy pamiętać, że ostatni kryzys finansowy miał korzenie właśnie w łatwo dostępnym finansowaniu. Można więc pokusić się o stwierdzenie, że relatywnie zrównoważony rozwój polskiego rynku kredytu hipotecznego uchronił rynek nieruchomości przed poważną zapaścią.

Emeryci bez kredytu

Warto też zauważyć, że w większości badanych krajów emeryci mają hipotekę wolną od obciążeń. Z jednej strony, o ile ją posiadali, najczęściej zdążyli już ją spłacić. Z drugiej natomiast, im bardziej zaawansowany wiek, tym banki mniej chętnie podchodzą do udzielania nowych kredytów. Aż w czterech krajach – Rumunii, Słowacji, Polsce i na Litwie – emeryci praktycznie nie obciążają swoich nieruchomości w ramach zabezpieczenia długu. W nowych krajach unii zaledwie 1,5 proc. mieszkań zajmowanych przez emerytów ma obciążoną hipotekę. W krajach „starej unii” wynik ten wynosi 10,1 proc. Dane te pokazują, że w większości krajów europejskich potencjalny rynek odwróconej hipoteki może okazać się chłonny. Jej mechanizm polega na tym, że bank wypłaca osobom starszym comiesięczną rentę, a po śmierci przejmuje prawo własności do obciążonej odwróconą hipoteką nieruchomości. Z drugiej strony najbardziej zadłużonymi emerytami są Holendrzy, Islandczycy, Szwedzi i Duńczycy. W ich przypadku ponad połowa małżeństw posiada hipotekę.

Dzieci wymagają hipoteki

Statystyki Eurostat pokazują ponadto, że we wszystkich badanych krajach bezdzietne gospodarstwa domowe są znacznie rzadziej zadłużone niż te posiadające dzieci. Najlepiej widać to na przykładzie Francji i Belgii. Nad Loarą 17,9 proc. bezdzietnych gospodarstw domowych obciąża kredyt hipoteczny, podczas gdy aż 68,2 proc. rodzin posiadających dzieci spłaca kredyt hipoteczny. W Belgii natomiast 28 proc. bezdzietnych i 79 proc. gospodarstw domowych posiadających dzieci obciążyło hipotekę swojej nieruchomości. Przeciętnie w Unii Europejskiej rodziny z dziećmi korzystają z kredytu hipotecznego ponad dwukrotnie częściej niż bezdzietne gospodarstwa domowe.