Rozwój zawodów związanych z obsługą rynku nieruchomości w Polsce był uwarunkowany przełomem 1989 roku i rozwojem wolnego rynku. Pojawiło się wówczas zapotrzebowania nie tylko na pośredników i zarządców nieruchomości, ale również na nowy, dotąd nieznany zawód – rzeczoznawcę majątkowego.
Pierwsze uregulowania w tej działalności nastąpiły w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne z 1989 roku, która wprowadzała instytucje uprawnień zawodowych w obszarze geodezji i kartografii. W ustawie połączono dwa różne obszary: rozgraniczanie oraz szacowanie nieruchomości. Ten niefortunny zapis przysporzył wiele problemów Komisji Kwalifikacyjnej ds. uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii. Pojawiła się więc potrzeba zmian legislacyjnych oraz otwarcia zawodu rzeczoznawcy dla specjalistów z innych branż. W 1991 roku wprowadzono rozróżnienie między działalnością geodetów a szacowaniem nieruchomości. Od tego momentu o uprawnienia zawodowe w dziedzinie wyceny nieruchomości mogły ubiegać się osoby posiadające wyższe lub średnie wykształcenie techniczne, ekonomiczne lub prawnicze po ukończeniu studium podyplomowego lub kursów specjalistycznych z zakresu szacowania nieruchomości.
Stan ten obowiązywał do roku 1998, kiedy ustawa o gospodarce przestrzennej przejęła urząd uprawnień zawodowych. Obecnie Art. 177 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy reguluje kryteria stawiane przyszłym adeptom zawodu rzeczoznawcy. Uprawnienia może uzyskać osoba, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2) nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, za przestępstwa gospodarcze, fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych, za składanie fałszywych zeznań oraz za przestępstwa skarbowe;
3) posiada wyższe wykształcenie magisterskie;
4) ukończyła studia podyplomowe w zakresie wyceny nieruchomości;
5) odbyła praktykę zawodową w zakresie wyceny nieruchomości;
6) przeszła z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne, w tym złożyła egzamin dający uprawnienia w zakresie szacowania nieruchomości.
Rzeczoznawcą majątkowym jest osoba fizyczna posiadająca uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości nadane przez Ministra Infrastruktury. Zasadniczym obszarem działalności rzeczoznawcy jest szacowanie wartości nieruchomości oraz maszyn i urządzeń trwale związanych z gruntem. Efektem jest operat szacunkowy, będący autorską opinią o wartości nieruchomości.
Droga do zawodu rzeczoznawcy majątkowego jest długa i kosztowna. Ceny studiów podyplomowych kształtują się w granicach od 2,5 tys. do 4,5 tys. zł, w zależności od miasta. Suma potrzebna na odbycie praktyki w biurze wycen jest jeszcze większa, waha się w przedziale od 5 do 7 tys. zł. Czy zatem opłaca się zostać rzeczoznawcą?
Umiejętności poszczególnych przedstawicieli zawodu weryfikuje rynek, trudno zatem odpowiedzieć na to pytanie. Doświadczeni i cenieni rzeczoznawcy majątkowi mogą osiągnąć miesięczne zarobki na poziomie 20 tys. zł, podczas gdy mediana jest na poziomie 7 tys. zł. Praktyka pokazuje, iż samo zdobycie uprawnień zawodowych nie gwarantuje wysokich dochodów, zwłaszcza na początku kariery. Potrzeba dużo determinacji, by początkujący rzeczoznawca uzyskał choć ułamek wynagrodzenia osiąganego przez starszych kolegów.
Niewątpliwie zawód rzeczoznawcy majątkowego należy do najbardziej prestiżowych spośród tzw. zawodów nieruchomościowych. Ponadto, jako jeden z nielicznych w Polsce, jest zawodem zaufania publicznego, regulowanym przez państwo. Stąd też wysokie wymagania stawiane kandydatom. Jednak kwestią dyskusyjną pozostaje najwyższa dochodowość tej profesji pośród specjalistów rynku nieruchomości.
Z całą pewnością zarobki rzeczoznawców majątkowych, podobnie jak pośredników, w dużej mierze zależeć będą od stanu polskiego rynku nieruchomości, którego opóźnienie w stosunku do gospodarek dojrzałych stwarza dobre perspektywy. Powinno to znaleźć swoje odzwierciedlenie we wzroście popytu na usługi rzeczoznawców majątkowych w przyszłości.
Niemal 14 lat istnienia zawodu rzeczoznawcy majątkowego, ponad 4000 osób posiadających uprawnienia zawodowe oraz silne struktury organizacyjne świadczą o dojrzałości środowiska oraz możliwościach rozwoju.
wszystkie artykuły
