Historia w zasięgu ręki

To miejsce, gdzie przeszłość spotyka się z przyszłością – tymi słowami Rafał Dutkiewicz, Prezydent Wrocławia określił Centrum Poznawcze, czyli nowoczesną, multimedialną ekspozycję Hali Stulecia otwartą 17 lutego 2012 r. Specjalnie zaadaptowane wnętrza tworzą ścieżkę edukacyjno-poznawczo-rekreacyjną, która prezentuje historyczny rys chluby Wrocławia – Hali Stulecia, całego regionu i innych obiektów z listy UNESCO. Centrum działa niezależnie od wydarzeń i targów organizowanych w hali i jest otwarte codziennie zarówno dla mieszkańców, jak i turystów.

Hala Stulecia to jeden z najcenniejszych zabytków stolicy Dolnego Śląska, który znalazł się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Od początku wzbudzała zachwyt i przyciągała wzrok przechodniów. Niestety, do tej pory turyści mogli podziwiać halę jedynie podczas zorganizowanych imprez. Teraz, dzięki Centrum Poznawczemu, można zobaczyć obiekt także od wewnątrz. Centrum Poznawcze jest częścią projektu „Hala Stulecia we Wrocławiu – Centrum Innowacyjności w Architekturze i Budownictwie”. Aby powstało trzeba było przeprowadzić remont wnętrza – opowiada Agnieszka Wardawa, rzecznik prasowy Hali Stulecia.

Fot. 1. Hala Stulecia z lotu ptaka

Remont hali, którego generalnym wykonawcą było Katowickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego „BUDUS” SA, trwał od 16 stycznia do 31 sierpnia 2011 r., a liczby z nim związane przedstawiają się nadzwyczaj imponująco:

• Koszt robót budowlanych: 72 mln zł brutto
• Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Projektu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka: prawie 33 mln zł.
• Waga rusztowania podwieszonego do kopuły: 380 ton
• Łączna ilość pracowników przy remoncie Hali: 1 200
• Ilość pracowników dziennie: do 700 na jednej zmianie

Podczas modernizacji odkryto pod tynkiem oryginalne niemieckie napisy z 1913 r.: „AUSGANG” oraz okienka kasowe. Ponadto odsłonięto pierwotny strop.

Centrum Poznawcze o powierzchni 390 m kw., powstawało od października 2011 r. do lutego 2012 r., a jego koszt wyniósł 8 mln (urządzenia, projekt i wdrożenie oraz prace budowlane). Realizacją objektu zajęła się firma NoLabel sp. z o.o. z Krakowa. Centrum utworzono od podstaw. Zaadoptowano część kuluarów oraz owalną salę, aby stworzyć zupełnie niezależną przestrzeń, którą można zwiedzać nawet, jeżeli w Hali Stulecia organizowane jest jakieś wydarzenie. Nie ingerowano przy tym w architekturę hali, jest to zabytek UNESCO, wszystkie prace budowlane prowadzone były pod ścisłym nadzorem specjalnie powołanej Rady Historyczno-Konserwatorskiej złożonej z historyków, architektów i konserwatorów zabytków – tłumaczy Agnieszka Wardawa.

Głównym założeniem koncepcji Centrum Poznawczego jest popularyzacja wiedzy o Hali Stulecia, dziedzictwie UNESCO, modernizmie oraz historii Wrocławia z początków XX w. Około godzinna, historyczna podróż po obiekcie ma przybliżyć zwiedzającym informacje na temat Hali Stulecia.

W Centrum wygospodarowanych zostało wiele ciekawych przestrzeni. Szczególnym miejscem jest Pokój Historyczny, który stanowi wizytówkę całego obiektu i jest salą reprezentacyjną. Pozwala zwiedzającym przenieść się do początków XX w., a odpowiednio dobrana scenografia, oświetlenie i stylizowane meble potęgują wrażenia. Migocące szuflady wprowadzają w XIX w., który zasłynął jako stulecie pełne przemian w sztuce i architekturze oraz przedstawiają sytuację Breslau u schyłku XIX w. Interaktywne księgi pozwalają zapoznać się z koncepcją zabudowy terenów przekazanych przez miasto. W centralnym miejscu pokoju znajduje się stożek, w którego wnętrzu wyświetlany jest m.in. materiał prezentujący rekonstrukcję budowy Hali Stulecia. Prezentacja w Pokoju Historycznym dotyczy twórców kompleksu:Maksa Berga i Hansa Poelziga. Szczególnym zainteresowaniem zwiedzających cieszą się stanowiska z telefonami – można z nich posłuchać rozmów ze świadkami wydarzeń związanych z halą, dyskusji Rady Miejskiej, wywiadu z żyjącym fotografem Stanisławem Sadowskim, który śledził i uwieczniał najważniejsze wydarzenia z Wystawy Ziem Odzyskanych – opowiada Agnieszka Wardawa.

W Pokoju Edukacyjno-Poznawczym znajduje się ekspozycja przedstawiająca architektoniczne rozwiązania mieszkaniowe Wrocławia na początku XX w. Dotykowe mapy i plany miasta, makiety obiektów mają uświadomić jakie zmiany urbanistyczne zachodziły we Wrocławiu. Poznać tu można historię i schematy wzorcowej ekspozycji mieszkań, zatytułowaną „Mieszkanie i miejsce pracy” (WUWA). Dzięki technice 3D udało się odtworzyć całe osiedle WUWA ze wszystkimi budynkami. Za pomocą animacji będzie można z bliska zobaczyć każdy dom, a mapa interaktywna pozwoli nam poruszać się po całym terenie wystawy – opisuje pokój Agnieszka Wardawa.

Największą atrakcja Galerii i Kuluarów jest interaktywna podłoga. To tu zobaczyć można przedstawienie pod Kopułą. Multimedialne widowisko światła i dźwięku wykonane przez grupę ANTI VJ w technologii video-mappingu. Transmutacja geometrycznych kształtów sklepienia hali tworzy artystyczną impresję inspirowaną architekturą modernistyczną i estetyką industrialną. Pokaz video-mappingu jest stałym elementem wystawy. Niestety, nie będzie dostępny zawsze ze względu na to, że przestrzeń sali widowiskowej jest zajęta przez odbywające się w tym miejscu różne imprezy. Można go oglądać w innych terminach podanych na stronie internetwej Centrum Poznawczego – zdradza Agnieszka Wardawa.

Fot. 2. Pokój Edukacyjno-Poznawczy w Centrum Poznawczym

Obiekt dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych, a zwłaszcza osób niewidomych, dla których dostępne są czytniki Braille’a oraz audio przewodniki. Informacje natomiast prezentowane są w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim. Ponadto użytkownicy smartphonów mogą pobrać bezpłatne aplikacje – mówi Agnieszka Wardawa.

Centrum zwiedzać można codziennie: od poniedziałku do piątku w godz. 9–18, a w soboty i niedziele w godz. 11–19. Bilety (centrum+galeria+pokaz) kosztują: normalne 19 zł, ulgowe 15 zł.