Czy Polska jest gotowa na transformację energetyczną?

W poniedziałek 25 listopada w gmachu krakowskiego AGH odbyła się konferencja połączona z panelem dyskusyjnym. Podczas wydarzenia poruszono tematy związane ze skutecznym wykorzystywaniem energii rozproszonej (czyli wytwarzanej przez małe i średnie sieci) oraz lokalnymi inicjatywami, które nie mogą w pełni się rozwijać przez bariery finansowe lub organizacyjne. Forum zostało zorganizowane przez konsorcjum wykonawcze projektu KlastER – jego głównym założeniem jest opracowanie strategii postępowej klastrów energii w naszym kraju. Czym są wspomniane klastry? To zlokalizowane na danym terenie niezależne podmioty, reprezentujące wybraną specjalizację gospodarczą, współpracujące, ale również rywalizujące ze sobą w ramach pasma wartości i korzyści.

Jesteśmy na 75. miejscu

Według wskaźnika systemu energetycznego opracowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne, w którym oceniono gotowość do transformacji 115 krajów, zajęliśmy 75. pozycję z wynikiem 51 proc. Na podium rankingu znalazły się państwa skandynawskie, a obok nas uplasowały się Tunezja, Ghana, Bułgaria i Rosja. Zajęcie dalekiego miejsca w raporcie nie stanowi jednak przeszkody do podjęcia działań pozwalających na wykorzystywanie energii rozproszonej. Minister klimatu Michał Kurtyka podkreślił, że na ten moment panele fotowoltaiczne zainstalowane w naszym kraju mają moc 1000 MW. Do końca grudnia być może uda się osiągnąć poziom nawet 1500 MW. Natomiast ceny instalacji energetycznych są coraz niższe przy jednoczesnym wzroście świadomości społecznej dotyczącej zeroemisyjnego budownictwa.

Mamy pompy ciepła, mamy elektryfikację systemów grzewczych, która budzi zainteresowanie pionierów, a ci upowszechniając te rozwiązania, przykładają się do minimalizacji ich kosztów – dodał Kurtyka.

Kraków na tak dla dobrej energii

Temperatura w Polsce z roku na rok jest coraz wyższa – znajdujemy się w fazie globalnego ocieplenia. Wykorzystując te informacje Andrzej Kulig, zastępca prezydenta Krakowa, zwrócił uwagę, że miasto nie tylko musi przygotować odpowiednie rozwiązania w obliczu postępujących zmian klimatycznych, ale i chronić lokalne środowisko przed ich szkodliwym działaniem.

Energetyka rozproszona jest problemem wszystkich, nie tylko ekologów – dodał Kulig i przypomniał, że stolica Małopolski podjęła już wiele kroków poprawiających jakość lokalnego klimatu, które są założeniami planu "Zeroemisyjny Kraków".

Na ten moment ważne jest również wspomaganie inicjatyw społecznych, budowanie elektrowni fotowoltaicznych oraz rozwijanie rynku lokalnych inwestycji prosumenckich.

Elektrownia – jądrowa, a może wirtualna?

Podczas konferencji dyskutowano również na temat energii nuklearnej w naszym kraju. Czy wybudowanie takiej elektrowni miałoby sens i przyniosło realne efekty? Józef Neterowicz, ekspert Związku Powiatów Polskich ds. Energetyki i Ekologii podkreślił, że Polska nie powinna wprowadzać do polityki programu energii jądrowej. Powołał się tym samym na przykład Finlandii, która od 9 lat stara się wybudować największą elektrownie jądrową na świecie, a koszty jej utworzenia wzrosły od momentu rozpoczęcia prac już trzykrotnie. Okazuje się, że ważnym uzupełnieniem dla elektrowni konwencjonalnych są obiekty wirtualne. Działają one jako systemy informatyczne i powstrzymują przerwy w dostawie prądu (tzw. blackouty), za pomocą krótkotrwałych, zmechanizowanych redukcji wykorzystania zasobów energii przez jej odbiorców. Należy również podkreślić, że takie rozwiązanie energetyczne nie produkuje szkodliwych dla atmosfery substancji.

W małopolskiej gminie Ochotnicy Dolnej zrealizowano w ciągu ostatnich lat projekt "Klaster Energii Wirtualna Zielona Elektrownia Ochotnica", który sfinansowano dzięki środkom Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. To pozwoliło na zbudowanie już 726 instalacji prosumenckich. Elektrownie wirtualne wyposażone w nowoczesne algorytmy, bazy danych i sieci telekomunikacyjne staną się przyszłością polskich miast i zapewnią komfort w odbiorze energii – potrzebujemy na to jedynie – a może aż – dobrych planów i środków finansowych.

Fundamentalne pytanie

Co będzie z energetyką rozproszoną w Polsce? Wojciech Myślecki, przewodniczący Zespołu Nowych Technologii Wytwarzania Energii z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju zwrócił uwagę, że największy kryzys w dziedzinie energii rozgrywa się na scenie politycznej naszego państwa, które musi wypracować plan nie tylko dla kraju, ale również dla poszczególnych miast. Energia będzie miała ogromne znaczenie na przyszłości całego świata, a Polska znajduje się dopiero w fazie początkowej transformacji. Dzięki temu mamy sporo czasu, by zadbać o prawidłowe przeorganizowanie sieci oraz skonfigurowanie układu źródeł rozproszonych przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji.